Cảnh giác trước nạn bắt cóc: Từ đời thực đến không gian mạng

Thời gian gần đây, tình hình tội phạm bắt cóc nhắm tới đối tượng là học sinh, thậm chí cả sinh viên đại học, đang có những diễn biến phức tạp và đáng lo ngại. Tội phạm không chỉ hoạt động ngoài đời thực, chúng còn xâm chiếm trên không gian mạng, thực hiện các vụ “bắt cóc online”.

Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu (Chuyên gia tội phạm học) cho rằng những đặc điểm phổ biến của loại tội phạm này là hành vi bắt cóc, chiếm đoạt trẻ em có thể xảy ra ở bất cứ đâu, với bất kỳ gia đình nào và nạn nhân là trẻ em ở mọi lứa tuổi. Đối tượng gây án là bất kỳ ai, có thể là bạn bè, người thân của gia đình nạn nhân…

Thủ đoạn tinh vi

Những kẻ xấu thường lợi dụng sự non nớt, cả tin của trẻ em để thực hiện hành vi phạm tội. Chúng có thể giả làm người quen của cha mẹ, người giao hàng, hoặc thậm chí là công an, bác sĩ để lừa gạt trẻ. 

Một số thủ đoạn phổ biến có thể kể đến như:

• Dụ dỗ bằng quà bánh, đồ chơi

• Giả làm người thân: giả vờ là bạn của bố mẹ, họ hàng, giáo viên để đón trẻ từ trường về.

• Giả vờ nhờ giúp đỡ: Đóng vai người bị lạc đường, bị tai nạn hoặc cần sự giúp đỡ để lôi kéo trẻ đến nơi vắng vẻ.

• Sử dụng công nghệ: Một số đối tượng có thể sử dụng điện thoại, máy tính bảng để gọi video call giả mạo, yêu cầu trẻ cung cấp thông tin hoặc thực hiện theo yêu cầu; thậm chí là thực hiện các vụ “bắt cóc online”.

Phụ huynh và nhà trường cần làm gì?

Trước tình trạng nhiều người dân, trong đó có nhiều bạn trẻ bị các đối tượng giả danh Công an đe dọa “bắt cóc online”, Công an thành phố Hà Nội đề nghị người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, đồng thời chủ động tuyên truyền cho người thân, bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này. Nhà trường cũng cần thường xuyên đẩy mạnh, tuyên truyền cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo cho học sinh, sinh viên để nâng cao nhận thức phòng chống lừa đảo. Đồng thời, học sinh, sinh viên, thanh niên cần tự trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo để không mắc bẫy các đối tượng xấu.

Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo người dân cần báo ngay cơ quan Công an nơi gần nhất để kịp thời ngăn chặn, không để hậu quả đáng tiếc xảy ra.

Đối với phụ huynh:

• Trang bị kiến thức và kỹ năng cho con: Dạy con không được nhận quà từ người lạ, không đi theo người lạ. Hướng dẫn con cách từ chối khéo léo và biết tìm sự giúp đỡ từ người lớn đáng tin cậy.

• Nắm rõ lịch trình của con: Luôn biết con đang ở đâu, đi với ai. Hạn chế để con đi một mình, đặc biệt là ở những nơi vắng vẻ, ít người qua lại.

• Thỏa thuận mật khẩu an toàn: Cùng con đặt ra một “mật khẩu an toàn” chỉ có gia đình biết. Dặn con rằng chỉ đi theo người nào đọc đúng mật khẩu này.

• Kiểm soát thông tin cá nhân: Hạn chế chia sẻ quá nhiều thông tin về con cái trên mạng xã hội, tránh để kẻ xấu có cơ hội khai thác.

Đối với nhà trường và thầy cô giáo:

• Tăng cường an ninh cổng trường: Lắp đặt camera giám sát, kiểm soát chặt chẽ người ra vào trường học. Chỉ cho phép phụ huynh hoặc người được ủy quyền đón học sinh.

• Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh: Tổ chức các buổi ngoại khóa, các hoạt động giáo dục về phòng chống bắt cóc, xâm hại. Giúp các em nhận diện được các tình huống nguy hiểm và cách xử lý.

• Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh: Thông báo kịp thời khi có những trường hợp bất thường như học sinh vắng mặt không rõ lý do, hoặc có người lạ mặt đến đón.

Theo Trung tướng Trần Ngọc Hà - Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự, để phòng ngừa hành vi bắt cóc trẻ em, gia đình cũng cần có sự liên kết, giao tiếp qua các phương tiện liên lạc với thầy cô, nhằm đảm bảo “người đi đón các cháu đúng là người được gia đình ủy quyền”.

Trung tướng Trần Ngọc Hà nhấn mạnh, ngoài công tác tuyên truyền,  chính người dân, cha mẹ học sinh cần nâng cao cảnh giác để bảo đảm an toàn cho con em mình. Quần chúng nhân dân nếu phát hiện có những biểu hiện, dấu hiệu bất thường thì cung cấp cho cơ quan công an để có biện pháp ngăn chặn, phòng ngừa từ sớm.

Hãy cùng nhau nâng cao cảnh giác, tạo một môi trường an toàn để con em chúng ta được phát triển toàn diện. Sự chủ quan của người lớn chính là cơ hội cho kẻ xấu.